در ایران مهم‌ترین تحولات تغییر دبیر شورای‌عالی امنیت ملی که در راس هیات مذاکره‌کننده ایران قرار داشت و سفر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه به ایران بود.
و اما تحولات خارج از ایران چشمگیرتربود. اقدام آمریکا به تحریم 3 بانک دیگر ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای همراه کردن اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل با این سیاست ها، تشدید تضادهای روسیه و آمریکا برسر مواضع روسیه در حمایت از ایران و مخالفت این کشور با استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا در اروپای شرقی و در کنار آن اقدامات اتحادیه اروپا در مورد پرونده هسته‌ای ایران قابل توجه هستند.
برای بررسی و تصمیم‌گیری روی پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت، گزارش 2 مرجع ضروری است: یکی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای که دبیرکل آن گزارش همکاری ایران را ارائه خواهد داد و دیگری گزارشی که رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا (خاویر سولانا) به‌عنوان نتایج حاصله از مذاکراتش با لاریجانی و اخیرا جلیلی ارائه می‌کند.
نتیجه این2 گزارش و جمع بندی که آنها از نوع همکاری ایران با آژانس و اتحادیه اروپا خواهند داد اعضای شورای امنیت را برای ادامه تحریم ها یا همکاری با ایران قانع خواهد ساخت.
با وجود آن که هنوز 2هفته تا رسیدن به زمان بررسی پرونده ایران در سازمان ملل وقت باقی است اما روند تحولات حاکی از کاهش تنش‌ها بر سر این پرونده نیست. اقدامات آمریکا برای افزایش تحریمها و اعلام موافقت انگلیس با سیاست های ایالات متحده آمریکا حاکی از تشدید روند گذشته است.
این روزها روزنامه‌ها و رسانه‌های گروهی جهان مطالب اصلی خود را به تحلیل مواضع کشورهای درگیر دراین پرونده و بررسی وضعیت جهانی درصورت حمله نظامی یا ادامه تحریمها علیه ایران اختصاص داده‌اند. روزنامه دیلی تلگراف در شماره روز 27 اکتبر خود از زمینه‌سازی‌های آمریکا برای برخورد نظامی با ایران نوشته و گفته است این زمینه‌ها در مرحله‌ای هستند که تنها منتظر فرمان آتش از سوی بوش نشسته‌اند.
این روزنامه به نقل از پاد هورتز 77ساله، برجسته‌ترین عضو نو محافظه کاران جنگ طلب آمریکا، در برابر اظهارات جدید بوش که به دنیا نسبت به وقوع جنگ جهانی سوم هشدار داده بود می‌نویسد: جنگ اخیر علیه ترور، در واقع جنگ جهانی چهارم است و جنگ سرد که 42 سال به‌طول انجامید، جنگ جهانی سوم بوده است.
پاد هورتز که در سال 2004، برنده مدال آزادی، بالاترین نشان افتخاری در آمریکا، از جورج بوش شده است با فرمانده نظامی آمریکا به‌طور خصوصی دیدار کرد. این دیدار در بهار امسال، درهتل والدورف استوریا، در نیویورک، صورت گرفت.
پادهورتزمی گوید: زمانی که جلسه را ترک می‌کرد، مطمئن بود جورج بوش، قبل از به اتمام رسیدن دوران ریاست‌جمهوری اش، به ایران حمله خواهد کرد. او گفت: سؤالاتی که از من شد در جهت رد کردن یا مخالفت با نظرات من نبود. فضای دیدار، فضایی منفی نبود. او در شرایط امروز می‌گوید: بحث بر سر ایران به شکل پنهانی اش پایان گرفته است و کسانی که با حمله نظامی به ایران مخالفند، این نظر را مطرح کرده‌اند که در کنار ایران اتمی هم می‌شود زندگی کرد.
پادهورتز، گفته است: برخلاف حمله زمینی که باید صدها هزار نیرو در اختیار داشته باشیم و ممکن است6 ماه طول بکشد و همه می‌دانند که درحال حرکت هستیم، حمله هوایی با 3 ناو هواپیما بر که در منطقه حضور دارند و تعداد زیادی زیر دریایی، صورت می‌گیرد. به عقیده من این حمله 5 دقیقه طول می‌کشد. صبح از خواب بر می‌خیزی و حمله در طول شب انجام شده است. تنها چیزی که رئیس‌جمهوری باید بگوید این است: حمله!.
شرایط دشوار اروپا
اما لس آنجلس تایمز در شماره 28 اکتبر خود از توپ در زمین غرب می‌گوید و می‌نویسد: با تشدید تحریمهای آمریکا علیه ایران، اکنون توپ در زمین اروپاست: آیا اروپاییان قدم بعدی را در راه اثر بخش کردن تحریمهای یک جانبه آمریکا بر خواهند داشت یا نه؟
این روزنامه می‌نویسد: مقامات اروپایی نگرانی خود را از تصمیم دولت بوش به تحریم مؤسسات ایرانی حامی تروریسم و تهیه‌کننده سلاح برای شورشیان ابراز داشتند و گفتند این حرکت ممکن است تلاش‌های دیپلماتیک در مذاکره با ایران را بی‌اثر سازد. این اقدام به‌نظر برخی تحلیل گران مجددا دیواری را در مقابل رابطه با تهران ایجاد خواهد کرد.
تحلیلگران اروپایی معتقدند اقدام آمریکا به افزایش تحریمها علیه ایران و به‌ویژه تحریم سپاه پاسداران به‌نظر بسیاری میل ایران به مذاکره را کم کرده و نخواهد توانست ارتباط سپاه را با مردم ایران، آن‌طور که انتظار آن می‌رود، خدشه دار کند.
تیری کول ویل از مؤسسه مطالعات بین المللی و روابط راهبردی پاریس می‌گوید: این فکر که بین مردم و سپاه پاسداران فاصله هست فکر غلطی است. این سپاه در جنگی 8 ساله با500 هزار کشته در گیر بوده است که ظاهرا آمریکا آن را فراموش کرده است.
اروپا شریک تجاری مهمی برای ایران است. تحریمهای فوق جز با حمایت چندین میلیارد دلاری اروپاییان مثمر ثمر نخواهد بود. اکنون چند بانک اروپایی رابطه خود با تهران را قطع کرده‌اند ولی شرکت‌های نفتی همچنان به کار با ایران ادامه می‌دهند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم روز شنبه گذشته گزارشی تحلیلی در این مورد منتشر ساخت و نوشت: تنها تعداد اندکی از کشورهای اروپایی که روابط تجاری قابل توجهی با ایران ندارند احتمالا از رویکرد بریتانیا و فرانسه در وضع تحریمهای یک‌جانبه علیه ایران حمایت خواهند کرد.
ایتالیا و آلمان، به‌عنوان بزرگترین شرکای تجاری ایران در اروپا، آشکارا مخالفت خود را با پیشنهاد فرانسه برای وضع تحریمهای جدید علیه ایران ابراز کرده و خواستار آن شده‌اند که به روند مذاکرات جاری میان تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اتحادیه اروپا زمان بیشتری برای حصول به موفقیت داده‌شود.
فرانسوا گری تحلیلگر مسائل ایران و مدیر مؤسسه فرانسوی تحقیقات راهبردی می‌گوید: این 2 کشور در زمینه نفت، فرآورده‌های پتروشیمی و فلزات روابط اقتصادی گسترده‌ای با ایران دارند و همین امر آنها را بسیارمحتاط ساخته‌است.
فشار پاریس برای ترغیب اعضای اتحادیه اروپا به اتخاذ یک موضع سختگیرانه در برابر ایران در حالی افزایش یافته‌است که به‌نظر می‌رسد فرانسه خود یکی از بزرگترین بازندگان این رویکرد باشد. ماه گذشته کمپانی معظم رنو ناچار شد تا اجرای یک قرارداد سودآور تولید خودروی لوگان در ایران را به تعلیق درآورد و شرکت نفتی توتال نیز در آستانه اخراج کامل از مناقصه استخراج نفت در پارس جنوبی قرار گرفته‌است.
تشدید تضاد روسیه و آمریکا
مخالفت روسیه و چین با صدور قطعنامه دیگری علیه ایران که منجر به دادن فرصتی 2 ماهه به ایران شد خشم آمریکا را برانگیخت. آمریکا اکنون د ر آستانه بررسی مجدد پرونده ایران در شورای امنیت، روسیه را برای همراهی با خود در صدور قطعنامه جدید علیه ایران و تائید تحریمهای بیشتر و سخت‌تر علیه ایران تحت فشار گذاشته است.
اقدام آمریکا در اعمال تحریمهای یک‌جانبه علیه ایران انتقاد تند روسیه را به همراه داشت. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در اجلاس سران اتحادیه اروپا در لیسبون پایتخت پرتقال اقدامات آمریکا را شبیه دویدن مرد دیوانه تیغ به دست به این طرف و آن طرف دانست. عصبانیت شدید روسیه که در سخنان رئیس‌جمهوری آن پس از اجلاس پرتغال نمود یافت حاکی از تحت فشار بودن شدید این کشور برای همکاری با آمریکا ست.
به‌دنبال رویارویی با ایران نیستیم
با وجود آن که آمریکا در حال تلاش برای شدت بخشیدن به مواضع کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران است اما همچنان تأکید می‌کند که به‌دنبال حل دیپلماتیک مسئله ایران است.
به گزارش بی‌بی‌سی، نیکولاس برنز روز جمعه در واشنگتن اظهار داشت: سیاست ما تحریک ایران برای ایجاد تنش نیست، ما معتقدیم که وقوع درگیری اجتناب‌ناپذیر نیست، ما تمایلی به درگیری نداریم و دیپلماسی را ترجیح می‌دهیم.
برنز با اشاره به اقدام مشترک وزارتخانه‌های امور خارجه و خزانه‌داری آمریکا در وضع تحریمهای مالی گسترده علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و3 بانک ایرانی ملی، ملت و سپه گفت: «ما گامی دیگر در جهت تقویت دیپلماسی برداشته‌ایم.
دیپلماسی معمولا نیاز به پشتوانه و اهرم‌های فشار دارد. این‌گونه اقدامات حکومت ایران را منزوی‌تر می‌کند و هزینه رفتارهای این کشور را افزایش می‌دهد. وی ابراز امیدواری کرد تحریمهای اخیر، ایران را «وادار به مذاکره کند.
این اظهارنظر برنز در حالی مطرح می‌شود که کاخ سفید چشم‌پوشی کشورمان از حق داشتن چرخه سوخت هسته‌ای را به‌عنوان یک پیش‌شرط اساسی برای آغاز گفت‌وگوها مطرح کرده‌است.
راهبرد فعلی آمریکا همراه کردن اروپا، روسیه، و چین (اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل) با تشدید تحریمها علیه ایران است. ظرف روزهای آینده میزان قدرت این کشور در به کرسی نشاندن اهداف خود یا عقب نشینی از آنها مشخص خواهد شد.
